PropTech in Europa: 4 trends en (nog) geen "Unicorn"

Hoe PropTechs en digitalisering de Europese vastgoedeconomie veranderen – tijdens de corona pandemie en daarna  

Marktspecifieke digitale oplossingen zijn met goede reden in de meeste economische takken in opmars. Ze creëren niet alleen nieuwe dimensies voor interactie met klanten, maar optimaliseren tegelijkertijd ook het gebruik van hulpbronnen en de gegevensverwerking aan de aanbiederzijde. Ook in de vastgoedbranche komt deze digitale transformatie terug. 

De vastgoedmarkt werd lange tijd gezien als een klassieke analoge en op direct klantcontact aangewezen sector. Vooral in de afgelopen twee jaar zijn echter verschillende start-ups ook op de Europese markten begonnen om nieuwe digitale toegangen voor de verschillende fasen van vastgoedtransactie en -beheer te ontwikkelen. 

De gevolgen van deze verschuiving op digitale platformen zijn potentieel verregaand. "PropTech kan denk- en gedragswijzen van consumenten en bedrijven blijvend veranderen, vooral door de integratie van innovatieve technologieën in nieuwe bedrijfsmodellen," legt Sachio Hirosawa, Managing Director voor PriceHubble Japan, uit. Het begrip PropTech omvat daarbij een grote verscheidenheid aan digitale oplossingen.

Wat is PropTech eigenlijk?

PropTech, afkorting van property technology, houdt zich bezig met de ontwikkeling van digitaal aanbod voor de gehele vastgoed-lifecycle. Het PropTech-overzicht van Builtworld en PwC, de European PropTech Map 2020, maakt bijvoorbeeld verschil tussen de volgende vijf categorieën: 

• Taxatie, financiering en investering
• Facilitymanagement
• Assetmanagement
• Digitale markten 
• 'Smart city'-stadsontwikkeling 

Van online bezichtigingen dankzij Virtual Reality tot Building Information Modeling (BIM) kan PropTech in de verschillende fasen van vastgoedinvesteringen en -gebruik ingrijpen en deze optimaliseren. Degenen die daarvan profiteren zijn behalve gevestigde bedrijven als zakenpartners ook de consumenten zelf. 

PropTech voegt zich daarbij in een netwerk van bestaande tech-oplossingen, met name de FinTechs voor de financiële sector, LegalTechs voor contractopstelling en -beheer alsmede de ConTechs voor de bouwsector. Vaak wordt de focus hier aangevuld of zelfs overlapt. 

"De grootste overlapping kan inderdaad bij de FinTech-sector worden gezien, omdat deze nauw aansluit bij de vastgoedsector," licht Sachio Hirosawa toe. "Het is ook een publiek geheim dat de FinTech-industrie al enige jaren voorloopt op de vastgoedmarkt. Dat is vooral interessant voor investeerders, omdat daarmee actuele ontwikkelingen op PropTech-gebied beter begrepen en voorspeld kunnen worden."

Interessant om te zien is dat de Europese PropTech-markt zich nu pas op het punt bevindt om zijn potentieel te peilen en te realiseren. De markt kan daarbij afkijken bij Amerikaanse voorlopers.

PropTechs op Europese vastgoedmarkten

PropTechs in Europa staan in vergelijking met wereldmarktleider de Verenigde Staten daadwerkelijk voor meer uitdagingen. Door de segmentering in landen moet hier in meervoud worden gedacht en gepland: voor de vastgoedmarkt moet rekening worden gehouden met eigen rechtsgebieden, verschillende talen en culturen alsmede verschillende normen. 

"De Amerikaanse markt is ondanks bepaalde verschillen tussen verschillende deelstaten grotendeels uniform. Europese vastgoedmarkten zijn daarentegen van nature gefragmenteerd," aldus de realistische inschatting van Sachio Hirosawa. Daarin ziet hij echter ook een groot voordeel. "Europese PropTech-bedrijven hebben al ervaring in lokalisering. Deze vaardigheid kan dan bij uitbreidingen naar andere internationale markten, zoals Azië, ook worden toegepast."

Ook bij de toegang tot fondsgelden zijn er grote verschillen. Deze zijn tot 34 keer hoger in de Verenigde Staten – een belangrijke factor voor de langdurige groei van start-ups, vooral als het doel is om uit te groeien tot een eenhoorn met een marktwaarde van meer dan een miljard Amerikaanse dollars. Momenteel is de verleiding voor Europese PropTech-bedrijven daarom groot om naar de Verenigde Staten te verhuizen. Initiatieven zoals het branchenetwerk German PropTech Initiative in Duitsland of het subsidieprogramma ESCALAR van de Europese Commissie hebben daarom als doel om bedrijven in de groeiende PropTech-sector niet alleen bij de groei te ondersteunen, maar ook op lange termijn in Europa te houden.

Waarom is er in Europa nog geen PropTech "Unicorn"?

Al met al is de PropTech-sector in Europa iets later gestart dan de Amerikaanse voorlopers en ook de bovengenoemde bijzonderheden van de Europese markten zullen een rol spelen. Als de marktpenetratie ondanks fragmentering echter verder wordt gestimuleerd, er in bedrijfsmodellen op schaalbaarheid en disruptiviteit wordt ingezet en er voldoende fondsgelden beschikbaar worden gesteld, is er een goede kans dat er ook in Europa een PropTech-eenhoorn kan ontstaan. 

Investeringen in Europese PropTechs zijn tussen 2014 en 2019 met gemiddeld 45% per jaar gestegen – een sterke indicator voor de toekomst. Het meest actief zijn investeerders in Groot-Brittannië en Duitsland, maar ook op kleinere markten zoals de Scandinavische landen is er een duidelijk interesse in PropTech te zien.

De blik op de toekomst is dus veelbelovend. Enkele nu al herkenbare trends zullen de verdere ontwikkeling daarbij mede bepalen.

4 PropTech-trends in Europa 

In zijn Real Estate Innovations Overview identificeerde KPMG in 2020 maar liefst negen sleutelgebieden voor innovaties in de vastgoedbranche: proces digitalisering, flexibele werkruimten, gezondheid thuis en op kantoor, innovatief bouwen, het Internet of Things, nieuwe wegen naar fondsgelden, platformen en marktplaatsen, duurzame innovaties en last but not least virtuele realiteit en 3D-fotografie. Op basis van deze en andere vaststellingen en analyses ontstaan er voor de PropTech-sector in Europa deze vier centrale trends.

1) Virtualisering en digitalisering van processen

De verplaatsing van beheer- en verkoopprocessen naar virtuele en digitale platformen houdt niet alleen rekening met een veranderd koopgedrag, maar biedt ook een enorm potentieel voor optimalisering en besparing van hulpbronnen. Hiertoe behoort onder andere de in vele landen opkomende trend van e-signature, die contractafsluiting eenvoudig en vanaf het eigen eindapparaat mogelijk maakt. Nog een aspect is de automatisering van taken in het gebouwbeheer zoals online betalingen en -boekhouding, alsmede digitale afhandeling van reparatie aanvragen en onderhoudsplanning. Door de coronacrisis is echter vooral de rol van digitale objectbezichtigingen erg belangrijk geworden. 

Aanbieders zoals Nodalview hebben zich op dit gebied gespecialiseerd, doordat ze voor makelaars de professionele virtuele vastlegging van objecten met foto's en video's eenvoudig maken. Het hart wordt daarbij gevormd door een smartphone-app; bovendien hebben klanten de mogelijkheid om, indien ze dat wensen, bijpassende fotografie-apparatuur te kopen. 

Ook branche-overstijgend aanbod zoals Meero wordt op de vastgoedmarkt gebruikt. Deze Franse start-up, die in slechts drie jaar de begeerde Unicorn-status heeft bereikt, zorgt voor fotografen op projectbasis en gebruikt artificiële intelligentie om de afbeeldingen automatisch te optimaliseren en te bewerken. 

Niet alleen backend processen worden steeds meer gedigitaliseerd, digitalisering vindt ook aan de klantzijde plaats. 

2) Digitalisering van werkdagen en leefstijlen  

Op steeds meer gebieden vinden routineuze afhandelingen en werkdagen primair op digitale platformen plaats. Dat wordt in de vastgoedwereld op unieke wijze weerspiegeld door de toepassing HqOS . Deze is een equivalent van smart home-technologie en richt zich op de digitale koppeling en het digitale beheer van kantoren en ander commercieel vastgoed.

Deze is op de markt gebracht als “Tenant Experience Operating System” en maakt de vormgeving van smart spaces mogelijk die de klantervaring van huurders en gebruikers van vastgoed met een digitale dimensie uitbreiden. Voor eigenaren heeft deze bovendien capaciteiten voor gegevensanalyse en huurdersbeheer, die de ontwikkeling en omzetting van een verhuurstrategie gemakkelijker maken.

3) Vastgoed-crowdinvesting

Aan de investeringszijde is momenteel een concept in opmars, dat al in veel andere branches zeer succesvol is: crowdfunding, of beter gezegd crowdinvesting. Doordat deze ook investeringen met kleinere startkapitalen mogelijk maakt, ontsluit hij een geheel nieuwe groep van meestal jonge investeerders, die tot nu toe tegengehouden werden door de hogere instapdrempels van klassieke vastgoedinvesteringen.

De start-up Immo Capital werkt bijvoorbeeld met portefeuilles van woonvastgoed in hoogwaardige Europese markten zoals Londen of Hamburg. Door de focus op afzonderlijke wooneenheden, zoals afzonderlijke eigen woningen in plaats van een heel woonblok, kan het investeringsbeheerbedrijf bovendien een door grote investeerders vaak verwaarloosd deel van de vastgoedmarkt ontginnen. 

4) Op gegevens gebaseerde en door artificiële intelligentie ondersteunde oplossingen

Een aspect dat de vele verschillende spelers op de vastgoedmarkt verbindt, is de noodzaak aan betrouwbare marktgegevens en -analyses. Deze zijn nu door innovaties in de gegevensregistratie en -verwerking toegankelijker en veelzeggender dan ooit – als men hier op de juiste manier gebruik van weet te maken.

PriceHubble speelt hierop in. Het b2b-vastgoed adviesbedrijf uit Zwitserland is al actief op verschillende Europese markten en in Japan, om o.a. makelaars digitale tools te bieden voor de succesvolle vastgoedbemiddeling, financiële- en verzekerings dienstverleners te helpen om hun kerncompetentie velden aan te vullen en het werk voor vastgoedinvesteerders en -beheerders lichter te maken.

PriceHubble-toepassingen maken bij gegevensanalyse gebruik van artificiële intelligentie. Op basis van deze algoritmen en vastgoedgegevens uit een ruime groep van betrouwbare bronnen, kunnen voor elk willekeurig object actuele en nauwkeurige markt- en huurprijzen worden vastgesteld. Daarmee is ook een betrouwbare basis gecreëerd voor elke vorm van beslissingen en maatregelen op het gebied van vastgoed.

In het kader van deze trend zal ook de automatisering van repetitieve en administratieve taken steeds belangrijker worden. PriceHubble maakt dit bijvoorbeeld mogelijk met de Property Tracker-functie, die automatisch taxatie-updates aan de vastgoedeigenaren onder de eindklanten verstuurt. "PriceHubble ondersteunt daarmee de totale levenscyclus van vastgoed," vat Sachio Hirosawa samen.

Conclusie en vooruitzichten 

Het digitale niveau van de vastgoedmarkt wordt niet alleen bepaald, uitgebreid en veranderd door 'Real PropTech'. Blockchain werd bijvoorbeeld niet specifiek voor de vastgoedmarkt ontwikkeld, maar experts houden hun adem in voor de gevolgen die deze nieuwe technologie op middellange termijn voor vastgoedtransacties zal hebben.

De verwachting is echter dat PropTech een doorslaggevende bijdrage aan veranderingen in de interacties op de vastgoedmarkt zal leveren. Hierbij zal het vooral interessant zijn om na te gaan welke gevolgen de coronacrisis op lange termijn voor de vastgoedmarkten en de processen daar zal hebben, want tenslotte heeft deze de behoefte aan digitalisering met bijzondere urgentie versneld. Vastgoedbedrijven zullen geneigd zijn om na de pandemie de vertrouwde, traditionele processen te herzien. Bij andere branches en markten wordt ook duidelijk dat digitalisering in de regel nauwelijks gestopt en zeker niet meer ongedaan gemaakt kan worden.

Het is daarom de verantwoordelijkheid van de afzonderlijke spelers op de vastgoedmarkt om digitalisering als uitdaging aan te nemen. Met gerichte inzet van PropTech en een proactieve reactie op zich ontwikkelende trends heeft dit niet alleen kans van slagen, er zijn ook nog ambitieuzere ontwikkelingskansen - per slot van rekening wacht Europa nog altijd op de eerste PropTech-"Unicorn".